Natuurlijke innerlijke vreugde

 Ik ben het boek aan het lezen en het is heerlijk weer eens een andere invalshoek te onderzoeken vanuit de ogen  van twee verchillende tradities.

Ik heb al zoveel citaten onderstreept waar ik mijn voordeel mee kan doen. Ik heb me voorgenomen er op mijn gemak doorheen te gaan en alles rustig binnen te laten komen. Het is geen boek waarbij je naar de oplossingen van een ingewikkeld verhaal aan het einde op zoek bent. En natuurlijk, de grote lijnen van de beide religies die begrijp ik een beetje maar de verdieping van allerlei essentiële punten. Daar gaat het om. Daar heb ik gewoon mijn hele leven voor nodig. 

Nu kwam ik terecht bij een passage over de Lodjong. In de bovenbalk jeeft de tekst van het begin af aan al op deze site gestaan. Mooi om je in te verdiepen en als richtlijn te gebruiken. .

In de lojongtekst wordt uiteengezet dat we gedoemd zij ons ongelukkig te voelen wanneer we op onszelf gefocust zijn 'Bedenk dat, zolang je gericht bent op je eigen belangrijkheid en teveel opgaat in hoe goed of slecht je bent, je het moeilijk zult hebben, Obsessief met naar je toehalen wat je wilt en van je afhouden wat je niet wilt, zal je geen geluk brengen . De tekst bevat ook de aansporing Het enige wat je altijd moet vasthouden is een opgewekte geest, 

Zegt het boek 

Hoe moeilijk is het niet wanneer je ziek wordt, pijn hebt en allerlei artsen moet gaan bezoeken, Is het dan nog mogelijk de innerlijke vreugde te bewaren. Die innerlijke vreugde wordt als een basis gegeven in ieder mens gezien en om dat dan niet onder te laten sneeuwen door alle ellende die je meemaakt. Als dat mogelijk gemaakt kan worden door je eigen inzet is dat prachtig.

 De beide heren waren het niet helemaal eens over de mate waarop de emoties in je zelf te beïnvloeden zijn. De Dalai Lama veronderstelde dat er meer mogelijk was dan je zou denken. En ik denk dat dat inderdaad zo is van uit mijn eigen ervaring alhoewel er meer mogelijk zal zijn dan ik ooit heb ervaren. Ik ben er ook van overtuigd doordat ik er al een klein beetje ervaring mee heb opgedaan dat er zoveel meer mogelijk is door oefening en leren gefocust te blijven op iets anders dan het eigen lijden. Die oefening  kost veel tijd maar vooral aandacht  en in het boeddhisme wordt het dan ook onze luiheid genoemd die denkt dat andere dingen belangrijker zijn dan de oefening waardoor we niet veel waar kunnen maken van het potentieel dat gewoon in onszelf aanwezig is. 

Volgens de beide ervaringsdeskundige uit het boek is dat dus echt mogelijk. In ieder geval is het mogelijk dat lijden te reduceren door niet teveel op de eigen toestand gefocust te zijn maar door liefde mededogen op te wekken in mezelf voor het lijden van anderen. Er zijn zoveel situaties waarin mensen leven en het onder bepaalde omstandigheden nog veel moeilijker hebben dan ik. En die omkering van onze focus  hoeven we niet alleen te beoefenen als we het zelf al moeilijk hebben maar juist als het leven op rolletjes loopt is het zinvol om daarmee aan de slag te gaan. Dat haalt onze natuurlijke vreugde naar boven. 

Het boek van vreugde.

Ik heb e boeken ontdekt en daar ben ik heel blij mee. 

Kijk deze bijvoorbeeld bij ebook.nl voor nog geen 3 euro

Het boek van vreugdes

DALAI LAMA & DESMOND TUTU met DOUGLAS ABRAMS

De Dalai Lama en Desmond Tutu hebben beiden veel tegenslagen moeten overwinnen. Ondanks hun ontberingen – of zoals ze zelf zeggen dankzij hun ontberingen – behoren ze tot de vrolijkste mensen ter wereld.

Ter gelegenheid van de 80e verjaardag van de Dalai Lama reisde Desmond Tutu naar Dharamsala om samen HET BOEK VAN VREUGDE te maken als cadeau voor iedereen.

Tijdens deze bijzondere week toonden ze met hun eigen uitbundigheid, compassie en humor hoe vreugde kan groeien van een voorbijgaande emotie tot een blijvende, solide levenshouding.

Douglas Abrams was bij de gesprekken aanwezig en verwerkte ze tot dit boek. Een boek waar je blij van wordt, alleen al vanwege de liefdevolle manier waarop deze oude wijze mannen met elkaar omgaan, de levensvreugde en speelsheid die ze delen en de respectvolle manier waarop ze hun verschil van inzicht bespreken, want de boeddhistische en de christelijke traditie hebben naast veel overeenkomsten ook duidelijke verschillen. Het is mooi om te lezen hoe onbelangrijk die verschillen worden, want hun kernboodschap is dezelfde: vreugdevol leven bereik je door anderen vreugde te brengen.

Eigenwijzigheid

 Toch maar eens proberen te schrijven over mijn heel persoonlijke ervaringen over de weg die ik ga. Want ik merk dat ik door de jaren heen niet zoveel van mijn eigenwijzigheid kwijt raak al geef ik tegenwoordig de meeste dingen die mij in eerste instantie niet lijken te passen , het voordeel van de twijfel. Zomaar iets klakkeloos aannemen is niet mijn ding. Ik moet ze kunnen plaatsen binnen mijn eigen leven. Natuurlijk is een beetje schuren zo hier en daar soms noodzakelijk om tot nieuwe inzichten te komen maar uiteindelijk wil ik me erin kunnen vinden.

In eerste instantie kwam ik als kind uit een protestants christelijk milieu waar ik me zeer betrokken bij voelde. Dat verklaart ook de betrokkenheid die ik voel bij de mystieke traditie en ook nu zette ik weer een prachtige link in de kantlijn waar ik me graag verdiep in wat in de mystiek te vinden is. 

https://ongrond.nl/2021/02/kierkegaard-er-is-meer-in-ons/https://ongrond.nl/2021/02/kierkegaard-er-is-meer-in-ons/

 Ik raakte al jong verzeilt in een erg moeizame  relatie waar ik ook een boekje Als de hemel valt over schreef en wendde niet alleen daardoor mijn rug naar religie en kerk maar meer nog omdat ik de dogma's en opgelegde waarheden  van buitenaf niet meer kon accepteren. Pas tijdens mijn middelbare leeftijd ging ik weer op zoek naar wat er meer was dan dat wat ik tot nog toe had beleefd aan de opppervlakte en in mijn gevoelsleven en zo kwam ik bij een vergelijkende godsdienststudie bij de Theosofische vereniging uit en besloot het Boehddistische pad te gaan volgen.

Ik merkte dat als ik me daarmee wilde verbinden er veel dingen heel anders benaderd werden. Het meeste paste me en ik leerde er veel van. Andere dingen liet ik voorlopig voor wat ze waren. Ik kon me minder goed vinden in de symboliek en traditie getrouwe vieringen. Waarschijnlijk ook door de weinig uiterlijke vormen in de protestante stromongen van de kerk. Toch door de filosofische onderbouwingen werd het steeds makkelijker de linken te ervaren en de reaties te leggen   in mijn persoonlijk leven met alle mogelijkheden tot verbinding met dat wat meer was dan ikzelf. Mooie persoonlijke ervaringen ondersteunden wat ik leerde en zo maakte ik steeds stapjes van erkenning en herkenning.

Het Tibetaans Boeddhisme is niet iets zonder dogma en het eigenlijk jammer dat het woord dogma zo'n slechte naam heeft gekregen door alle dwang uit het verleden.Het is ook onderbouwd door vele leringen die niet altijd even eenvoudig in het eigen leven in zijn te passen pas na een lange weg van leren denken, analyseren, mediteren en het verzamelen van allerlei goede eigenschappen kwaiteiten  en inzichten en niet te vergeten en het onderbouwen van Boddhicitta dat staat voor groot liefde mededogen  kan er een glimpje van dat waar ik al eerde over schreef De Leegte, het inzicht in het afhankelijk ontstaan van alle dingen  inclusief mezelf, ontstaan. Op het menselijk vlak waarop wij leven en werken is dat het hoogste goed wat wij kunnen ervaren. Daarna zijn er nog meer stadia mogelijk. Omdat er dan nog steeds veel meer geleerd kan worden in de praktijk van het dagelijks leven.

Het hele pad is prachtig opgebouwd en onderbouwd met schema's en lijstjes die op mij af en toe erg moeizaam overkomen en waar ik nog weleens tegenaan loop en misschien wel dingen door elkaar haal ook omdat ik niet meer zo goed van onthouden ben als vroeger. De jaren verstrijken maar toch kom ik  tot de conclusie dat het ook wel een mooie en handige onderbouwing is zodat ik in het dagelijks leven op een aardse en gegronde manier kan functioneren en niet het idee krijgt bij de eerste de beste zgn mystieke ervaring te gaan vliegen als een balonnetje.

En al schrijven wordt het me duidelijk hoe goed al die dingen werken voor mij. Het geeft structuur aan mijn leven en ook als ik terug kijk zie ik wat er allemaal in mijzelf is veranderd. Dat hoeft niet duidelijk te zijn voor anderen maar mijn innerijke rust en stabiliteit vertellen het mij. Niet dat ik niet meer uit balans raak. Natuurlijk wel. Er zijn zoveel dingen die daar aanleiding toe kunnen geven maar ik kom veel eerder weer terug in mijn midden.  En ondank het feit dat ik af en toe ook weer tegen mijn eigen weerstanden en eigenwijsheid aanloop weet ik dat het er allemaal bij hoort er mag zijn en tijd nodig heeft. Hoe meer ik me bewust wordt van mijn eigen gewoontepatronen des te meer kan ik ze achter me laten.

Waar het echt om  gaat is het ontwikkelen van Boddhicitta het groot liefde mededogen die niet iets ver buiten mezelf is maar diep in mezelf verankerd ligt en die uiteindelijk op een vanzelfsprekende manier tot uitdrukking zal komen wanneer  alle verduisteringen van de op zichzelf gerichte weerstanden los gelaten kunnen worden  of ze op de achtergrond kunnen laten rusten. Irritaties, ongeduld, en vele andere onhebbelijkheden. Dan worden motivatie opwekken en enthousiaste inzet iets om aan te werken. En daar probeer jevanaf het begin op het pad al inzicht in te krijgen hoe dat bij mij werkt. Me daar bewust van worden en zien wanneer die dingen weg zakken. 

Gemotiveerd naar mezelf kijken en in rust leren blijven onder alle omstandigheden. Of juist opmerken wanneer ik niet in rust in mijn  midden kan blijven.

Ik wilde hier eigenlijk iets schrijven over al mijn eigen weerstanden en hoe ik ermee om probeer te gaan. Al schrijvend kwam ik al tot de ontdekking dat wat ik in mijn hoofd had door het schrijven al anders is geworden. Zo snel kan het gaan.  De weerstanden tegen de strakke indelingen bijvoorbeeld De stadia van het pad waar ik pas nog tegenaan liep in discussie met een vriendin. Er is alleen maar het ingesleten gedrag van mijn eigenwijzigheid. Het blogje heet niet voor niets zo. 😊 Toch nog een beetje extra duidelijkheid weer voor mij en het is dus goed dit te schrijven. 

Het geeft de grote lijnen aan van de weg die ik nu ga en dat is goed genoeg.

Open ruimte

 Iedere keer  realiseer ik me  dat ik helemaal niets weet en dat is misschien nog wel de grootste menselijke wijsheid als ik daarop anticipeer.

Ik kom tot de ontdekking hoe alle dingen ook twee of zelfs meerdere kanten hebben. Het is zo 'normaal' om vanuit je eigen perspectief overal naar te kijken. We kunnen gewoon niet anders en dat brengt logischerwijs beperkingen met zich mee. Ook al proberen we ons een beeld te vormen van hoe een ander in de wereld staat, het werkelijk weten van het geheel en hoe iedereen anders denkt, is een onmogelijkheid en de grootste wijsheid lijkt mij om dat te erkennen en om daar altijd vanuit te gaan. 

Niet weten is er zelfs in de diepste basis van mijn eigen bestaan en het denken te weten wie ik ben is een farce. Valt er werkelijk iets te weten over mijzelf? Zelfs in een lang leven konen niet alle omstandigheden voor die mogelijk zijn. Soms ben ik verbaasd over mijn eigen handelen en soms zelfs boos of verdrietig. Dan kan ik op basis van niet weten niet eens weten hoe ik gehandeld zou hebben onder omstandigheden die nooit voorkwamen.. Wat er  allemaal aan mogelijkheden en onmogelijkheden in mijzelf schuil gaat, ik heb geen idee. Misschien kom ik dan wel voor vreemde feiten te staan. Natuurlijk hoef ik ne daar nu niet in te verdiepen maar het is goed voor mij om dat in de wijsheid van onwetendheid mee te nemen. Het lijkt tegenstrijdig maar het werkt wel in mijn leven het geeft zoveel meer ruimte.

Zo vind ik ook in de Boeddhawijsheid zulke dubbele dingen om voor te leren open staan. Aan de ene kant is er de wijsheid van het altijd afhankelijk bestaan van alle dingen. Dus er is nooit iets dat op zichzelf bestaat en dat overzie ik niet eens in zijn totaliteit. Aan de andere kant probeer ik mij toch overal een beeld van te vormen om een richting voor mijn handelen te bepalen. En die richting is dan het weten dat er niets op zichzelf bestaat maar dat er altijd  oorzaken en omstandigheden zijn die de  afhankelijk bepalen.  En dat ik wil handelen vanuit compassie. Moet ik dan maar denken tja het is nu eenmaal zoals het is niets aan te doen of een afweging maken om me er toch voor in te spannen om het goede te doen en zoveel als in mijn bereik ligt vanuit compassie te handelen waarvan ik nooit zeker weet of dat het goede is want ik ben niet alwetend. Maar handelen vanuit liefde meededogen dat is wel waar ik vanuit wil gaan.

En daar zit ook mijn valkuil. Natuurlijk is het zaak altijd het goede proberen te doen en ik kan niet anders handelen dan vanuit dat wat ik zie weet en hoor en daarop wel of geen actie ondernemen anders zou ik inslapen en niet meer alert bij het dagelijkse leven betrokken zijn.   Daarbij komt dan ook nog dat niet handelen ook handelen is op een passieve manier. Uiteindelijk heeft alles gevolgen.

Natuurlijk kan handelen ook  totaal onverwachte of soms vervelende gevolgen hebben. Soms zijn een paar woorden uitspreken al oorzaak voor veel verwarring. Maar niets doen kan evengoed  gevolg hebben.  Alles heeft gevolgen zowel voor mij als voor alle dingen die mij omringen.

Het enige wat ik weet is dat ik in ieder moment een keus kan maken. Soms ten goede en soms niet want ik weet nooit welke impact het op de ander heeft.

In verband met die gevolgen   wordt het belangrijk in te leren zien dat ik me niet in  emotie mee hoef laten nemen en me daardoor onderuit te laten halen of in mijn schulp moet kruipen of misschien wel vreselijk boos worden..  En dat is een van de moeilijkste dingen in het dagelijks leven vind ik. Het is een hele oefening om dat te leren inzien en daarop mijn zelfreflexie los te laten. Terug te komen in mijn eigen midden. Als het mis gaat, kan ik spijt betuigen van mijn handeling als dat aan de orde zou zijn maar vooral inzicht in mijzelf krijgen hoe ook ik afhankelijk ben van oorzaken en omstandigheden. Hoe ik me door iets onderuit kan laten halen. Hoe mijn ikje zich vastklampt aan zich geraakt voelen. Of juist zich gestreeld voelt door erkenning. Wie denk ik dat ik ben? Zo veranderlijk als het weer.  Is dat noodzakelijk me zo geraakt te voelen? Nee maar het is wel zo. Moet ik op mijn tenen gaan lopen om het goede te doen en me bestreeld te voelen over reacties. Nee maar het gebeurd wel. En daar kan ik leren zicht op te krijgen om open en zonder terughoudendheid te erkennen en zien wat er niet alleen in de wereld en mijn medemens gebeurd maar ook in mijzelf . Zonder een vingertje van DAT MAG NIET. Alleen maar kijken en opmerken.

 Me aan  mijn emotie vastklampen die niet noodzakelijk zijn als ik weet dat ook ik niet gekristalliseerd hoef te zijn en alle dingen toch  als wolkjes voorbij gaan. Ook alle  ideeën over mezelf.  Ik hoef mijn emoties  niet weg te stoppen maar  leren ze in de ogen te  kijken en denken, de volgende keer pak ik het anders aan. Een goede leer voor een volgend keer. Alhoewel ik dan ook niet bang zou moeten zijn dan weer blunders te maken. Waarom zou ik mezelf zo hoog inschatten, dat ik geen fouten zou begaan? Wie heeft er nut van als ik mezelf overschat of onderschat. Ikzelf in ieder geval niet. 

Voor mij zijn zulke zaken onderzoeken  de praktijk van het dagelijks leven.

Geen zonden, geen zware schulden die op mijn schouders rusten zoals mij dat vroeger door de kerk werd geleerd maar een open houding naar mijn eigen mens zijn op basis van het leeg zijn van alle fenomenen omdat alles  op basis van onderlinge  afhankelijkheid bestaat. Ook mijn zelf gefabriceerde IK is leeg van alle bedenksels want ik ben alles. Mijn onheilzame dingen en ook mijn goede dingen  op basis van de ruimte  waarin alles er mag en kan zijn.

Is er bereiken?

Er is vandaag weer veel voorbij gekomen. Veel gelezen en wat voorbereid voor de cursussen die ik nu via zoom volg.

De Lamrim is een compleet pad om te gaan en daar kun je je hele leven mee bezig zijn. Het is eigenlijk een pad zonder einde. Begrijp me goed, dit is mijn eigenwijze blogje en alles wat ik hier schrijf is niet geautoriseerd door Boeddhistische organisaties of mystike  theologie. Daarvoor moet je bij de betreffende instanties zijn.  Voor mij is het hier de uitlaatklep over dingen die ik binnen mijn levenstocht ontdek en voor dat waar ik me graag in verdiep.

Wat bedoel ik dan met zonder einde? Is er dan geen doel? 

Nou dat denk ik wel als ik de lessen en geschriften lees dan gaat het in het Boeddhisme over het bereiken van  Boeddhaschap of over het ontwikkelen van Bodhicitta  of  de verlichting bereiken. Is dat dan haalbaar. Ja maar al die dingen daar hebben we zo langzamerhamd zoveel ideeën over in ons hoofd en het is maar de vraag of die  kloppen met dat wat het werkelijk is. Het is mijns inziens namelijk niet daarginds verweg ergens maar om de hoek van de deur. Maar onze beperkingen maken dat we in allerlei eigen interpretaties blijven hangen. Ik heb er wel 30 jaar voor nodig gehad om er een heel klein beetje zicht op te krijgen wat voor interpretaties bij mij een rol spelen door me bewust te worden van wat zich in mijn brein, gevoel en mijn handelingen afspeeld. Het pad in de Lamrim is daar een mooie spiegel voor.

In de mystiek gaat het dus weer zoals ik al schreef over de ziel die zich met het goddelijke vereningt dat is ook de betekenis van religie. of religare wat verbinden betekent. De ziel verbonden met de medemens en het goddelijke. Ook een pad om te gaan dat ik zelf mooi beschreven vond in De innerlijke burcht van Teresa van Avila. Ook  wat ik daar las kan als een spiegel werken voor mijjn eigen doen en laten. Maar ook de karmeliet Johennes van het kruis die het beschrijft als een bestijging van de berg Karmel. En zo zijn er vele andere ook modernere mystci als Simone Weil en Eveline Underhill.

Nou is de mystieke weg van het christendom niet het pad dat ik praktiseer al zie ik wel de raakvlakken. Dus kan ik me beter bezig houden in mijn 'schrijfdrift' met mijn Boedchistische beoefeningen en bevindingen.

Wat bedoel ik dan met een weg zonder einde. Dat wil voor mij zeggen dat ik steeds dezelfde soort beweging tegenkom van leren denken en mediteren. Iedere keer weer tot de ontdekking kom dat er steeds nieuwe perspectieven zichtbaar worden. Dat maakt het uitdiepen van de materie en mezelf onuitputtelijk. Soms vraag ik me af 'HOEVER EN WAARSTA IK NU' en weet dan onmiddelijk dat het niet de juiste vraag is. Er is niet zoiets als ergens naartoe gaan en verder komen.  Er is 'mens zijn'. Dat is het ontwikkelingspad. Volledig mens worden en bewust in dit leven kunnen staan.  Volledig aanwezig. 

Dus al ben je 30 jaar bezig met veel plezier gelukkig dan lees ik nu weer eens een van de eerste lessen terug en daar staat het al. Als je de staat van sjravayaka luisteraar bereikt en dat betekent ongeveer dat ik open wilt luisteren naar wat de boeddha me te vertellen heeft of pratyekaboeddha of zelfs het arhatschap bereikt zou hebben  dan heb je nog niet eens iets bereikt voor mijn  eigen heil  laat staan voor het heil van mijn medemens. Want dat js een groot ding in het Booeddhisme. 

Ik wil verlost worden van lijden en zo de mogelijkheid hebben er voor anderen te kunnen zijn

If you achieve the state of a Ÿhr›vaka [hearer] or pratyekabuddha [solitary realizer] arhat for your own sake, you have not even fulfilled your own needs and done virtually noth-ing for the sake of others. This is because you have not yet abandoned .introductory discourse on the lamrim.

some of the things you ought, such as the obscurations to omniscience and the four causes of ignorance. It would be like having to bundle up every-thing twice to cross a river once: although you may have achieved all the steps up to arhatship in the path of the Hınay›na [Lesser Vehicle], you must then develop bodhichitta and train in the tasks of a child of the vic-torious ones right from the basics, starting at the Mah›y›na path of accu-mulation. It would be like entering a monastery and working your way up from being a kitchen hand to the abbot; then, on entering another monastery, you have to go back to working in the kitchen again.

Pabongka

Liberation in  the palm of your hand.

En dat wil dus weer zeggen dat ik gewoon door kan blijven gaan. Er is  geen einde aan leren denken en mediteren. Na het pad van mediteren. Waarbij zoals ook krisjnamurti het zegt. Het hele leven IS bewustwording en meditatie. Daarna zijn er nog 2 paden om te gaan en alles in praktijk te brengen door de wijsheid van de afhankelijkheid van alle dingen te gaan doorzien en daarmee te kunnen leven.  Bewust worden van wat zich allemaal afspeeld in het innerlijk leven. Zo leven dat Groot Liefde Mededogen een vanzelfsprekendheid wordt.

En zo lees ik dat ook in het pad van de mystici die in iedere kamer van de innerlijke burcht steeds weer zichzelf in de ogen kijkt en met de voetjes op de aarde terug wordt gezet. Door diepzinnig in zichzelf te ontdekken dat er nog niets vanzelfsprekend is.

En naarmate ik daar een tikkeltje meer inzicht in krijg betekent het dat ik zoals Pabongka het zegt. Iedere keer weer van voren af aan kan beginnen. Steeds meer mens worden met de mensen.

Manjusri 

De kwaliteit van wijsheid met het tweesnijdend vlammende zwaard dat alle onwetendheid doorsnijdt.

Ik mag er zijn zoals ik ben

 Met veel te weinig woorden voor een onderbouwing schreef ik in vorige blogjes al over de verschillen tussen bijvoorbeeld het christendom en het boehddisme als het gaat over de filosofische benadering van het godsbeeld in het christendom en de Leegte van onafhankelijk bestaan in het Boeddhisme. Daar liggen opmerkelijke en misschien wel heel grote verschillen waar ik in de vorige blogjes veel te  kort over schrijf.

De overeenkomsten vind je meer in de handel en wandel in dat wat wel en dat wat niet heilzaam is om te doen. De benadering daarvan  lijkt in de twee tradities verschillend maar of dat in essentie zo is vraag ik me af. In beide tradities kent het vele implicaties. In het christendom gaat het  over goed en kwaad in het Boeddhisme zijn dingen die je doet meer of minder heilzaam of zelfs onheilzaam omdat alles afhankelijk is van oorzaken en omstandigheden.

In onze cultuur zijn we eeuwenlang geconfronteerd met een andere manier van leven dan in het Oosten en daaruit komen allerlei menselijke eigenschappen voort die hun weerslag vinden in de kerkelijke traditie, niet te verwarren met de basis waarop het religieuze leven geschoeid is. Dat heeft in feite weinig of niets met het instituut kerk te maken. Er werd ons veel van bovenaf opgelegd als een kerkelijk-menselijke vertaling van wat god van ons verlangde en als we een goed mens wilden zijn waren er vele voorschriften en ook cultureel ingevulde zaken waaraan de mens zich moest onderwerpen. Op die manier kunnen we in extreme terecht komen, uiteindelijk door de mens uitgedacht en geïnterpreteerd waarin geen enkele vrijheid meer gevonden kan worden. Er hoeft niet meer zelf nagedacht te worden maar alleen gehoorzaamheid leidt tot de juiste dingen. God is onze leidsman en eigen verandtwoordelijkheid vaak niet duidelijk zichtbaar.

Nog altijd worden we min of meer met dit soort ideeën geconfronteerd. Het zit diep geworteld in de samenleving en vaak ook  onbewust in het persoonlijke leven. Het is heel lastig daar zelf een duidelijk zicht op te krijgen. Wij noemen het dan graag ons onderbewuste maar ook dat zou naar boven te halen zijn.

 Het is ook de oorzaak van het leeglopen van de kerken, Het is een feit dat men zich niet meer zo makkelijk vast laat leggen en niet meer gebonden wenst te zijn aan  de kerk. Die  is toch niet zaligmakend en daarbij impliceren we meteen elke  traditie als verlengstuk waardoor het bij voorbaat weg wordt geschoven zonder inzicht van wat de diepere inhoud ervan ons te vertellen heeft. 

Zelfs in het verenigingsleven is dat merkbaar. Wie neemt er nog een bestuurstaak op zich? Wie verbind zich nog aan beloften voor het hele leven. Dat vinden we niet meer van deze tijd. Velen hebben daar al teveel moeilijkheden door ondervonden. Leve de vrijheid.

Zoals ik al schreef gaan mystici vanuit de traditie aan dat oud-kerkelijke beeld van god voorbij waardoor er een andere benadering ontstaat en dat leer je zien door je er meer in te verdiepen.

In het Boeddhisme kennen we dat beeld van god niet. Doordat alles uiteindelijk alleen maar uit de Leegte van afhankelijk ontstaan bestaat, worden ook alle zgn 'goden' (deities) die staan voor alle (goddelijke) kwaliteiten die we ook in onszelf kunnen ontwikkelen iedere keer weer opgelost of ze dalen in ons hartcentrum af en we werken eraan om die kwaliteiten ons eigen te laten worden omdat we ze in potentie (nog niet verwezenlijkt)  al in ons hebben. Ze worden echter verduisterd door al onze eigenzinnigheden. Maar hoe worden die kwaliteiten ons dan 'eigen'? Dat gaat niet vanzelf en ook is het niet zo dat we door dwangmatigheden en het idee iets te moeten bereiken dat kunnen verwezenlijken. Wat is het dan wel?

Dat is het lastigste en lijkt het meest tegenstrijdige wat er is in ons leven. Tenminste, zo heb ik dat ervaren. Bij het iets willen bereiken en iets willen worden dat buiten mezelf ligt en een voorbeeldfunctie heeft,  klopt er al iets niet. Op een bepaalde manier is er namelijk niets dat buiten mezelf bestaat want ik kan alleen maar zelf en voor mezelf waarnemen en verinnerlijken als ik denk dat het van buiten mijzelf is dan ben ik in strijd met mezelf en vergelijk ik me met iets anders dat ik niet ben terwijl alles in mijzelf besloten ligt. (Dat is ook waar Krisjnamurti altijd weer mee werkt). Maar er zijn zoveel verduisteringen zoals boosheid, gehechtheid, jaloezie, eigenwilligheid en vooral dingen waar we ons niet eens bewust van zijn. Dingen waarvan we denken dat het goed is en die uiteindelijk helemaal niet goed uitwerken. Hoe ga ik daarmee om zonder mezelf geweld aan te doen door bepaalde lastige eigenschappem niet te willen hebben? Ze zijn er toch gewoon. Nou, ga er maar aanstaan om achter al die dingen te komen die in mijzelf de ronde doen en waar ik tegenaan loop. Hoe ga ik met mezelf om?  Iedere keer weer opmerkzaam zijn waar ikzelf de hoofdrol wil spelen en waar mijn weerstanden zitten.  Van alles leer zien en ook nog datgenen wat ik  over het hoofd zie.

Als ik  wat in mijzelf aanwezig is in de gaten begin te krijgen zou het mogenlijk zijn dat er vanuit mijn diepste zijn iets ontstaat waarbij ik tot de ontdekking kom dat ik heel aandachtig moet zijn om duidelijkheid over mezelf te krijgen . Dan kom ik langzamerhand ook tot de ontdekking dat die duidelijkheid er nooit kan zijn omdat ik onder alle omstandigheden weer anders reageer. Dat alles doorlopend verandert en oppopt uit de afhankelijkheid van het voorgaande. Ook de omstandigheden zijn zo ontelbaar als het universum net als mijn innerlijke ruimte. 

Al die dingen overwegend kwam ik tot de conclusie dat het vanuit mijn eigen leven handig zou zijn me aan oefeningen en lessen te verbinden waardoor er steeds meer kwartjes konden vallen. Er een vinger kan zijn die naar de maan wijst waardoor ik hem zelf aan de hemel vol sterren kan ontdekken. Misschien kan ik  ooit de puzzel compleet krijgen of misschien echt gaan begrijpen wat Niet Weten is en afhankelijk bestaan. En daar vind ik de verbinding die ik vroeger als hiërarchisch zag en afwees. maar de verbinding die nu vanuit mijn eigen doen en denken ontstaat. zoals ik uit ervaring leer waar ik me wel of niet mee wil verbinden. Er is nooit iets van 'bovenaf' dat mij verteld wordt over wat en hoe ik moet zijn of doen zolang ik het geen eigen plek kan geven. Soms  geef ik dingen het voordeel van de twijfel en kom ik pas veel later tot  conclusies omdat mijn ervaring leert dat het functioneert en dat  het buiten ook binnen is en  dat wat ik wil leren en ervaren  vanuit mijn eigen zijn is ontstaan. Door ervaring kies ik  steeds zelf  waar ik voor gaan wil.

In het dagelijks leven is het niet anders, als ik iets echt wil leren. Turnen bijvoorbeeld dan heb ik een coach nodig die me de weg wijst. Ik moet het zelf willen en doen juist dan valt er veel te ontdekken en te leren. Dus wend ik me tot iets of liever iemand die de ervaring en de kennis heeft.

Ik wil ontdekken in mijzelf wat Groot Liefde Mededogen   ten diepste voor mij  betekent. En reken er maar op zeg ik dan tegen mezelf dat het nog lang niet duidelijk is. Maar dat is de uitvoerende kracht van alle tradities en dat brengt een zelfgewilde verantwoordelijkheid en discipline met zich mee.  Die ik bij falen (wat is dat eigenlijk 😊) Kan zuiveren, oplossen in de leegte van inherent bestaan. En dan weer weten: ik mag er zijn zoals ik ben. 

Zo zijn er ook in de mystiek mogelijkheden om daar op een geheel eigen verantwoordelijke wijze mee om te gaan. Mystici grijpen terug  op de ziel en het goddelijke in de mens met een alle denken overstijgend godsbeeld en het  leven met beide voeten op de aarde..

De God van Meister Eckhardt

 In het vorige blogje had ik het over HET. een zoveelste benaming om aan iets wat in ons menselijk leven al moeilijk te verwoorden is woorden te geven. HET is in ons leven al onnoembaar en dan nog slechts een fractie van dat wat het alomtegenwoordige  genoemd zou kunnen worden omdat dat HET van mij  een beperking inhoud. 

Theresa van Avila schreef een boek, 'De inerlijke burcht' waarin ze 7 innerlijke kamers doorloopt en het op een gegeven moment over vertroosting heeft waar haar zusters mee verder kunnen en ook droge perioden die dan weer ontstaan. Het is allemaal een voorportaaltje van de enorme mogelijkheden die het Leven zelf in ons innerlijk mogelijk kan maken. Enn dat is een weg van opmerkzaamheid. Zien hoe je zelf in het leven staat in alle eerlijkheid.

In de mystieke traditie wordt daar door bijvoorbeeld Meister Eckhardt ook heel duidelijk mee omgegaan doordat hij alle moeite doet  woorden te geven in ontkennende vorm  van wat het eigenlijk niet is want voor dat wat het niet is, daar hebben we dan misschien wel de woorden voor.  Meister Eckhardt begint al te vertellen dat je daar eigenlijk niet over praten kunt omdat er geen woorden voor zijn en vervolgens schrijft hij er boeken over vol. En worden zijn preken tegenwoordig veel gelezen omdat ze in boekvorm uitkomen. 

'Over God wil ik zwijgen' is  een prachtig boek om te lezen en je in te verdiepen.

 Hieronder een stukje uit 

Digitale theologische encyclopedie

 

 God is voor Eckhart het absolute oneindige zijn. Vanwege zijn ontkenning van godsnamen en -beelden noemen we Eckharts theologie een negatieve theologie. Dit zijn stromingen in het geloofsdenken die God slechts trachten te beschrijven door middel van de ‘ontkenning’; door wat Hij in elk geval allemaal niet is. Meister Eckhart zegt herhaaldelijk dat hij spreekt over iets wat zich aan woorden en namen onttrekt, maar dat hij ook niet over dit onzegbare kan zwijgen en daarom zijn toevlucht neemt tot de via negativa. Hij benadrukt dat God oneindig veel groter is dan alles wat we over Hem kunnen zeggen of denken. Eckhart zal God in zijn absolute vorm later ‘Godheid’ gaan noemen. Hij bedoelt hiermee dat God alle verstand te boven gaat; pas als we God kunnen zien zonder beelden, vergelijkingen of middelen mogen we spreken van Godheid. God is dus wel Godheid maar Godheid is geen God; Godheid is namelijk nóg veelomvattender, want Hij is zonder beperkingen. God is nog steeds ‘iets’, Godheid is ‘niets’ omdat het voorbij alles gaat. Men moet al het geschapene loslaten omdat dit vergankelijk en derhalve niet God is, want God is louter ‘zijn’, Niets. Eckharts mystiek is dan ook veelvuldig vergeleken met de oosterse filosofie en het (zen)boeddhisme, omdat deze ook voorbij taal, woorden en beelden proberen te gaan.

Bronhttps://webapp.fkt.uvt.nl/dossieritem/meister-eckhart/meister-eckhart-ca-1260-ca-1328

Als dat Alomvattende louter ZIJN is, waarin alles is vervat en door omgeven wordt. Kan ik het dan niet beter klein houden en tot de conclusie komen als ik ingezetene ben van dat onnoembare goddelijke en met mij alles en iedereen dat ook is zowel omgeven als doorstroomd dat we dan onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Dan is alles het belangrijkste en mag alles er zijn zoals het is. Ik hoef me aan geen enkel beeld, hoe abstract meer vast te klampen.  (niet dat dat makkelijk is 😄) Dan heb ik  grote eigen  verantwoordelijkheid, ook voor het geheel door er zelf op de best mogelijke manier ook te zijn zoals ik ben en het goede te doen niet alleen voor mezelf maar ook voor het geheel.

Want dat wat ik HET begon te noemen daarover raak je niet uitgepraat als je probeert woorden te vinden om te vertellen waar het over gaat. Zolang we ons nog ergens aan vastklampen is het een object. Als ik er nog een plaatje van kan maken ook al is het nog zo abstract dan is het een object dat gekristalisserd is en dat is het goddelijke niet. Ook is het geen beweging of energie of bron.

Als ik denk dat dat het belangrijkste is wat er is dan denk ik dat ik er weleens naast kan zitten. 

Voor mij is dit iets wat zoveel implicaties heeft. In de zin van dat ik iedere keer weer nieuwe dingen kan ontdekken en de verbindingen kan leggen in de relaties tussen het bestaande dat niet het goddelijke op zichzelf is maar dat het in samenhang met alles bestaat. 

Daar raken Boeddhisme, Mystiek  en allerlei stromingen de werkelijkheid van het bestaan. Daar wordt het duidelijk dat er totaal niets is dat op zichzelf bestaat. Alles bestaat louter op basis van afhankelijkheid. Als er geen Oost is kan er ook geen West zijn. Alles doet ertoe. 

Het leven zelf, daar kan ik me aan toewijden. Alles leren herkennen als louter denkbeelden van mijzelf om open te staan voor het geheel. Daar kan ik mijn hele leven mee toe. Daarin heb ik een mooie weg binnen het Boeddhisme gevonden. Omdat daar hele stappenplannen worden beschreven waarin ik mij kan vinden en waarvan ik weet dat ik ze ook weer los kan laten. Dat het hulpmiddelen zijn om voluit te leven. HET zal voor iedereen anders zijn en ook dat HET kan weer losgelaten worden. Maar door dat stappenplan in het boeddhisme ben ik ook de christelijke traditie en vooral de Mystiek beter gaan begrijpen. En daar ben ik blij mee.

Sneeuwervaring

 Ik herinner me nog precies hoe het was. 

Ik had een paar jaartjes de Lamrim cursus gevolgd bij Jewel Heart in Nijmegen. Een Tibetaans  Boeddhistische organisatie waar Gelek Rimpoche de inspirerende grondlegger van was toen ik de mogelijkheid vond om aan een retraite mee te doen. Ik had al langere tijd dagelijkse meditatie oefeningen gedaan als voorbereiding ook omdat ik wel wilde weten of zoiets  goed voor me voelde. Die retraite  wilde ik wel eens uitproberen. Daarna zou ik dan  de mogelijkheid krijgen me wat verder te verdiepen in de mystiek van het tibettaans boeddhisme. Ik was erg nieuwsgierig en het zou betekenen een weekend lang meditatie en recitaties beoefenen aan de hand van wat ik in de lessen geleerd had waardoor de stof meer kon indalen in mijn persoonlijk leven. Nou dat klonk wel aardig. 

Uit de lessen had ik al wel begrepen dat het niet ging om een klakkeloos aangenomen geloof maar dat er heel wat meer aan logisch denken bij kwam kijken en dat een zekere mate van rust in het denken handig zou zijn om me ook beter te kunnen concentreren. Beoefeningen waren dan ook daarop gericht en ik had in de praktijk al wel gemerkt dat mijn onrustige denkertje dat van de hak op de tak kon vliegen daar baat bij had.

De voorbereidende sessie begon op vrijdagavond en de volgende morgen reed ik terug naar Nijmegen voor de eerste beoefeningen en mantra recitaties die dan ook op zondag weer voortgezet zouden worden. Op zondag zaten we allemaal weer bij elkaar. Sommigen op stoelen anderen op kussentjes en in stilte reciteerden we de mantra die ingebed was in een uitgebreidere tekst. Na de middagpauze werd de recitatie voortgezet. Het was een weldaad om zo rustig bij elkaar te zitten en te ervaren dat regelmatig het afdwalen van gedachten  het van de aandacht overnam en ik mezelf weer rustig terug dirigeerde naar aandachtig bezig zijn met dat waar ik voor gekozen had.

Plots werd mijn aandacht naar buiten toe getrokken door het hoge raam zag ik sneeuwvlokken naar beneden dwarrelen ik keek om mij heen naar mijn medestudenten en alles was plots zo licht en helder. Alles doorstromend  blij werd ik ervan en ik bleef al reciterend voorzichtig  rond kijken om HET niet te verstoren. Ik dacht niet maar merkte op dat HET hier en nu aanwezig was. HET zorgde ervoor dat alle puzzelstukjes op hun plek vielen. Er was geen vraag meer nodig. Ik had wel willen roepen: kijk dan allemaal,  HET is er gewoon, maar ik deed het niet. Er was alleen maar ervaren. Alles wat ik zou doen of denken zouden HET verstoord hebben. Ik bleef in stilte rustig en bijzonder opmerkzaam.

Later overviel HET me zo heel af en toe weer, onvoorspelbaar en soms tijdens heel verdrietige perioden bijvoorbeeld. 

Jarenlang was HET er niet meer

Terwijl ik doorging met me verdiepen in de materie van de lessen bemerkte ik dat het wel in mezelf werkte.  Er gaan  iedere keer weer nieuwe lichtjes aan of zijn er kwartjes die vallen. De lessen en de rituelen geven me een prachtige aanzet tot verdieping en blijdschap maar ik merk ook dat het vastklampen daaraan averechts werkt. Rituelen lessen, beoefeningen ed. zijn voor mij niet meer dan een hulpmiddel  als symbolen om de diepere betekenis te leren ervaren in mijzelf en juist daardoor zijn ze dan ook, hoe dubbel het ook lijkt, belangrijk maar niet datgene waar het om draait.Het gaat er ook niet om HET te willen ervaren of iets te willen bereiken want zo werkt HET niet. HET overkomt je en dan is het goed. Maar het gaat erom de diepere zin van rituelen te leren herkennen in mezelf en te begrijpen waar het toe dient in het dagelijks leven en zo is de cirkel rond en in die zin kan alles wat ik doe een ritueel zijn dat ik met veel blijdschap  intussen terug kan voeren op de diepzinnige lessen die ik in het boeddhisme leer waar ik dus herkenning in vind. En in die blijdschap is  HET eigenlijk altijd aanwezig zonder me als het ware te overvallen maar wel merkbaar. 

Ook in de christelijke traditie van de mystiek zijn die blijdschap en liefde en mededogen terug te vinden in de rituelen, gebeden  en oefeningen. Het is goed om duidelijk te krijgen dat HET niet om mezelf draait maar dat  HET een ervaring is als  er kontakt ontstaat  buiten een egocentrisch perspectief. Niet omwille van mij maar  in liefde mededogen voor elkaar.  In welke traditie oefeningen, gebeden en rituelen  ook gedaan worden, het gaat om de betekenis daarachter en de manier waarop ze in onszelf verinnerlijkt en doorleeft worden. 

En op die gronden zal iedereen zijn eigen weg en mogelijkheden moeten vinden op basis van iefde mededogen met al wat leeft ( jezelf niet uitgezonderd) en wijsheid.

 

Daarom word ik nog altijd blij als sneeuwvlokken naar beneden dwarrelen

De onderzoekende geest van Krisjnamurti

 

In een vervolg op het vorig blogje vond ik een oude overdenking in mijn andere blog waar ik hier kleine aanpassingen in schrijf. 

In het vorige blogje zou nog veel meer uitgediept kunnen worden. Ieder begrip heeft zoveel meer inhoudelijkheid  en is maar heel kort even neergezet. Hieronder hoe Krishnamurti  als het ware naar de maan wijst  maar als je de maan wilt zien moet je zelf kijken.  Evenals het universum in jezelf ontdekken. Die introspectie moet je zelf gaan.

Iets schrijven over de filosofie van Krishnamurti is niet makkelijk. Je kunt het volgens mij ook geen filosofie noemen. Het is zijn bedoeling dat je met grote aandacht naar jezelf kijkt en wel op een heel intensieve manier onderzoekt hoe je brein werkt, wat je motieven en handelingen zijn. Hij geeft ook geen oplossingen voor problemen die je dan tegen zou kunnen komen maar zegt dat er iets gebeurd als je ZIET. Dan krijg je inzicht.

Aan het einde van  het laatste gesprek dat ik zag met Dr Bohm en Shainberg waren zijn betrokkenheid met de ellende van de wereld duidelijk zichtbaar. De gedrevenheid waarmee hij probeert te laten zien door te onderzoeken is heel bijzonder. Hij stopt dan bij een laatste vraagstelling en in dat laatste gesprek was dat de bijna concluderende vraag: Wat is dan dat bewustzijn?

Deze keer probeerde hij een andere ingang te vinden.

Al vragend en pratend werd duidelijk hoe we allemaal bezig zijn met beeldvorming. Vooral met een beeldvorming over onszelf. We doen niet anders. Zelfs wanneer we denken dat we ons een beeld vormen over anderen, de wereld of wat dan ook, is dat een beeldvorming van onszelf. De enige manier om daarachter te komen is een onderzoek van dat zelf. Analyse en overdenking en ik zeg het maar weer zoals ik het altijd zeg: 'tot op het bot'.
Ook Dr. Shainberg had daar moeite mee en gaf zich niet zonder slag of stoot gewonnen. Zijn brein (zoals K het denken benoemt) probeerde steeds naast zijn ervaring te gaan zitten en regelmatig riep K. hem terug met een dringend, NO NO en 'dwong' hem bij zijn ervaring te blijven. Het was duidelijk merkbaar hoe moeilijk dat is wanneer we onszelf tegenkomen bij zulke diepgaande overdenkingen. En ik schijf hier WE omdat het de bedoeling is er zelf intensief in mee te gaan.

Zichtbaar werd bijvoorbeeld dat wat wij liefde noemen niet verder gaat dan een koste en bate berekening. Als het te moeilijk wordt lopen we weg of stoppen er mee. "That is no love at all." Zei K.  Een hard gegeven en er werd veel tijd aan het onderzoek besteed wat noodzakelijk was want het is moeilijk onder ogen te zien en ons denken heeft de gewoonte ervan weg te lopen als het bedreigend wordt en niet aan ons beeld beantwoord.
Dat in jezelf onder ogen komen, de leegte van het niet in staat zijn om dat te zijn wat je denkt te zijn. Het beeld wat je gevormd hebt volkomen onderuitgehaald. Al diepgaand onderzoekend betekent het dat alle beelden over jezelf niet meer kloppen en je bent geneigd om er weer nieuwe beelden voor in de plaats te zetten. No No NO zegt K dan weer. Dat onder ogen durven komen, niet weglopen maar ZIEN. Het is kennelijk heel moeilijk om met de aandacht daarbij te blijven en de vraagstellingen en het aansturen van K's. woorden tot overdenking waren heel noodzakelijk. Het brein loopt er steeds van weg als het lastig wordt. Dat is ons 'normale' reactie patroon en K. laat zien dat dat gebeurd.

"Als er geen beeldvorming is, is er vrijheid"

Geen houvast meer hebben nergens naar toe kunnen. Dat kwam  ook bij Shainberg om de hoek kijken en is wanneer je in aandacht meegaat, herkenbaar want je komt dan terecht in een gevoel van eenzaamheid en totale verlatenheid.

ANGST, zei Shainberg Toen Krishnamurti hem naar zijn ervaring vroeg
NO NO NO zei Krishnamurti Ook dat is weer een valstrik van het brein en het denken. Het volgende beeld dat het denken produceert.

Zien, betekent dat er al iets verandert. Daar ligt het werk. Dat onderzoek is het land zonder paden.

Krishnamurti geeft geen oplossingen maar laat zien hoe het werkt. Inzicht maakt dat er iets in onszelf kan veranderen want we ZIEN niet hoe we in deze prachtige wereld in een kringetje ronddraaien door ons denken. Als je er paden voor uitstippelt om oplossingen te bedenken (brein) kom je onherroepelijk in Religie en Traditie terecht. Zo gauw het geïnstitutionaliseerd wordt komen de problemen met voorschriften etc. om de hoek kijken. DAT alles wijst hij af.

Ik persoonlijk ben me er ook terdege van bewust geworden dat daar de valstrikken op de loer liggen. Het is namelijk zo makkelijk om in die leegte te grijpen naar houvast om onszelf te sussen met veronderstellingen.  Daar komen God, Allah, Jezus, Boeddha, onze idolen, gewoontepatronen en verslavingen  om de hoek kijken. Beelden waar we ons aan vastklampen en niet verder onszelf onderzoeken terwijl het allemaal in het leegzijn van  een opzichzelf staan zelf aanwezig is. Zoals ik in het vorig blogje al schreef.