zondag 12 november 2023

Een weg naar vrijheid

 Ik lees een boek van Thich Nhat Hahn, een feest van herkenning voor mij en op een eenvoudige maar zo mooie manier onderbouwd . Terwijl ik het lees denk ik:' daar moet ik toch maar een blogje over schrijven' 

Er staat zoveel in wat ik na 30 jaar oefenen kan onderschrijven. En nou moet je van dat oefenen niet denken dat het hard werken is. Ja zo noem ik het wel maar het is eigenlijk gewoon heel bewust leren leven. En meteen is ook dat weer niet zo gewoon. Weten waar je mee bezig bent want de meeste dingen doen we automatisch.  En dat is voor veel dingen  maar goed ook . En ja dat opmerkzaam worden  is aan de ene kant hard werken  en ook is het gewoon zijn die je werkelijk bent.  En toch is dat opmerkzaam zijn essentieel voor een goed en gelukkig leven. 

In het boek dat ik nu lees beschrijft hij de manier waarop onze geest functioneert, (dat in de studies van het Boeddhisme over 52 mentale fctoren heel diepgaand wordt uitgespit),  maar hij beschrijft het  op een heel   een eenvoudige leesbare manier. Hij vertelt over die mentale factoren die darmee gepaard gaan en weet  daar dan op een heel practische mnanier vorm aan te geven zodat het duidelijk wordt. 

Het bewustzijn plaatst hij als eerste in een opslagbewustzijn en een mentaal bewustzijn.  Die twee beinvloeden elkaar .  Het mentale bewustzijn kunnen we de gewoonten aanleren die in het opslagbewustzijn worden bewaard. Daar werken we dagelijks mee.  we kunnen ons bewust wordenvan alles in en om ons heen. Het mentale bewustzijn  is een heel werkzaam bewustzijn en kost veel meer energie dan het opslag bewustzijn.  Dus dat geeft zo zijn consequenties in ons dagelijks leven.


Het opslagbewustzijn , zoals het woord al zegt, herbergt de gewoonten. Ze  worden daar opgeslagen  We hoeven er  niet meer over na  te denken. Het werkt als  een soort automatischepiloo.t. Zoals bij  lopen, en vele handelingen maar ook de gewoonte om je  over iets druk te maken wat niet nodig is en andere emoties die willekeurig opoppen waar we  helaas  weinig zeggenschap over lijken te hebben totdat we ermee aan het werk gaan. 

 Als je dus iets wilt veranderen is het zaak opmerkzaam te zijn op gewoonten die je anders wilt. Dat wat is opgeslagen en je steeds weer in de moeilijkheden brengt.  Je gevoel niet vrij te zijn. Je emoties waar je last van hebt, en er zijn zoveel dingen waar we zelfs vaak onbewust steeds weer tegenaan lopen. De automatische piloot laat je steeds  dezelfde valkuilen opzoeken. Die  dingen die in je mentale bewustzijn naar boven komen vanuit het opslagbewustzijn die gebeuren gewoon. Het lijkt wel of je er niets over te vertellen hebt. 

Maar in dat mentale bewustzijn daar breng je de veranderingen aan door nieuwe ndere gewoonten van te maken. Niet door te vechten of hard te werken maar puur  door bewuste opmerkzaamheid. Door er misschien een tijdje bij stil te staan en je werkelijk bewust te maken dat je er weer bent ingetrapt. En iedere keer opnieuw met geduld jezelf beloven het de volgende keer anders te doen. Niet één  keer maar ... tig keer. Het lijkt zo simpel maar echt dat is het niet. We zijn meestal alweer voorbij die opmerkzaamheid voor je erbij stil kunt staan.  .Het kost geduld  (weer zo een uiterst belangrijke bijkomstigheid) dat je kunt oefenen door  de ademhaling op een prettige manier te volgen   en ja ook dat kost  tijd en geduld   en dat is niet niets. 

Zo worden naar verloop van tijd  nieuwe gewoonten geboren  door oefening in opmerkzaamheid.  Ze worden  je 'eigen' en dan zullen ze geen moeite meer kosten. Kun je spontaan leven in opmerkzaamheid. Het zit dan  in  het opslagbewustzijn dat minder energie kost en je langer in welzijn laat leven.

Als ik dit zo  schrijf lijkt het veel van hetzelfde zoals Plato mij wel eens toedichtte. Maar als ik het boek van Thich lees dan lees ik zoveel nieuwe dingen over de samenhang van alles wat daarbij hoort.  verhelderend en mooi geschreven.  Ik blijf hier  hangen in het basisgegeven wat zo enorm belangrijk is voor meer zeggenschap over het eigen doen en laten.

Ik denk dat ik het natuurlijk helemaal niet goed uitleg en dat er allemaal kanttekeningen bij zijn door de manier waarop ik kort door de bocht ga. De onderbouwing van Thich is niet te overtreffen zelfs niet te evenaren in een allinea van een blogje en doet daar dus geen recht aan.

Maar als hij dan schrijft dat het een weg naar vrijheid is en geen idee fix omdat hij weet dat er mensen  in zijn omgeving zijn die meer vrijheid hebben gekregen door oefening van opmerkzaamheid dan kan ik dat voor 100% onderschrijven Al leef ik niet in zijn omgeving. 

Het gaat niet over erin geloven maar over eigen ervaring en  ook over mijn eigen ervaring. 



Boeddha in lichaam en geest

Thich Nhat Hahn




3 opmerkingen:

  1. Ik vind het moeilijk om op je doorwrochte stuk te reageren. Ik lees en herlees en merk dat het mijn wereld niet is.
    Ik herken er wel iets in, maar vrees dat het minder diepgang heeft dan jij beschrijft.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Mooi,ik ga dat boek lezen. Dat bewustzijn van praktische gewoonten is bij het ouder worden ook een stuk veiligheid. Een vriendin viel van de fiets(ernstige wond en breuk)Bij dat gevaarlijke hoekje stap ik nu af. Ik viel van de trap er daar floepen nu lichtjes aan. En voor elke fietstocht controleer ik mijn veters,ooit zat ik vast in de trapperas. Ik hoop,dat oefenen in opmerkzaamheid in het algemeen ook dit stukje veiligheid vergroot.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Bewust ( leren) leven, daar gaat het inderdaad om. Door bewust te leven kom je veel tegen waar aan gewerkt moet/kan worden....

    BeantwoordenVerwijderen